Algoritma Eşitsizlik Üstüne Kurulu
ProPublica tarafından paylaşılan Facebook belgelerine kadar sosyal medya devi, hangi paylaşımların nefret edilen şey söylemi dahilinde değerlendirilip sansürleneceğini belirleyen bir algoritma kullanıyor. Her dakika milyonlarca içeriğin paylaşıldığı bir platform için böyle bir algoritma zaten olmazsa olmaz ancak algoritmanın nefret söylemlerine maruz kalan gruplara aleyhinde eşdeğer bir koruma politikasına sahip olmadığı görünüyor. Yani bazı gruplara yönelik fena ifadeler Facebook kadar derhal kaldırılırken bazı gruplara yönelik hakarete varan içerikler Facebook’ta varlığını sürdürebiliyor.
Sızdırılan belgelerde Facebook’un; cinsiyet, dini ilişki, halk, cinsel yönelim gibi kişinin özel alanına giren konularda nefret edilen şey söylemlerine haz gösterilmediği yer alırken din, toplumsal sınıf, siyasi gösterme, yaş ve ülke gibi kavramları koruma dıştan bıraktığı görülüyor.
Facebook yaptığı kısa tanımlamaların peşinde kimlerin korunup kimlerin korunmayacağı 3 şıkta oluşan bir misal soruyla açıklıyor. Kadın şoförler, siyahi çocuklar ve beyaz erkekler biçiminde 3 şıktan hangisinin korunacağını soran Facebook, sorunu cevabı olarak beyaz erkekleri seçiyor. Yani Facebook’un koruma politikasına göre beyaz erkeklere karşın korku söylemlerinin derhal platformdan kaldırılması gerekirken siyahımsı çocuklara yönelik korku söylemlerinin platformda yer almasında bir sakınca değil.
Gerçekte Facebook’un son dönemde dikkat çeken bir takım sansür işlemleri şirketin eşdeğer bir politika izlemediğini gözler önüne sermişti. Bu ayın başlarında Londra’da gerçekleşen terör saldırısının gerisinde ABD Temsilciler Meclisi üyelerinden Clay Higgins Hıristiyan dünyasının İslam korkusu ile yaşadığını ve radikalleşmiş Müslümanların öldürülmesi gerektiğini Facebook hesabında dile getirmişti. Higgins’in bu yazısı çok ciddi eleştiriler alırken Facebook yazıyı kaldırma veya sansürleme gereği duymamıştı.
Buna ek olarak Didi Delgado isimli bir aktivistin Facebook hesabında ‘’Bütün beyaz ahali ırkçıdır.’’ Yazmasının peşinde Facebook önce paylaşımı kaldırmış, ardından ise Delgado’nun hesabını bir haftalığına kapatmıştı.
Facebook’a Tarafından Başvuru Akılcı
Facebook’a kadar bu sansür politikasının ve kullanılan algoritmanın akılcı bir sebebi var. Şirket, ırkçı söylemlerden etkilenen kişileri koruma altına alırken radikalleşmiş Müslümanları (Facebook’un açıklamasına göre sadece dini kimlik koruma aşağı) koruma altına almıyor ve sözde bir şekilde siyahileri koruma altına alırken siyahımsı çocukları koruma altına almıyor(zira çocuk Facebook’un koruduğu kategorilerden biri değil).
Bağlı şirket uygulamalarını savunuyor olsa da geçmişte yaşanan Arap Baharı ve Kırım olaylarında da Facebook ayrımcı politika uyguladığı ve sansür politikasını fena niyetle kullandığı gerekçesiyle eleştirilmişti. Tüm bu yaşananlar, dünya genelinde sayıları 3.8 milyara ulaşan internet kullanıcılarından en az 2 milyarının kullandığı Facebook’un koyduğu kurallarla küresel yönetimde mükemmel sonuçlara oldukça uzaktan olduğunu gösteriyor.
